Liệu pháp hormon tuyến giáp là một trong ba trụ cột quan trọng trong điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, bên cạnh phẫu thuật và điều trị bằng I-131. Tuy nhiên, không ít người bệnh băn khoăn vì sao liều thuốc mình uống lại khác người khác dù có cân nặng tương đương, hoặc nên uống hormon tuyến giáp như thế nào là đúng cách và hiệu quả?
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ về liệu pháp hormon thay thế, mục đích điều trị, cách đánh giá đáp ứng, cũng như mức độ ức chế TSH cần thiết để hạn chế nguy cơ tái phát ung thư tuyến giáp. Đây là thông tin cần thiết giúp người bệnh chủ động theo dõi sức khỏe và phối hợp điều trị hiệu quả cùng bác sĩ chuyên khoa.
1. Đánh giá đáp ứng sau điều trị:
Sau điều trị I-131 từ 6-12 tháng bệnh nhân sẽ được chụp xạ hình chẩn đoán và đánh giá đáp ứng điều trị sử dụng các tiêu chuẩn đánh giá kết quả điều trị theo ATA guideline năm 2015:
– Đáp ứng hoàn toàn (Excellent response): không thấy các dấu hiệu của bệnh trên lâm sàng, sinh hóa (Tg <0,2 ng/ml khi đang uống hormon tuyến giáp hoặc <1 ng/ml khi ngừng hormon, A-Tg ≤100IU/ml) và các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh không phát hiện tổn thương.
– Đáp ứng không hoàn toàn về hóa sinh (Biochemical incomplete response): Tg cao (>1ng/ml khi đang uống hormon tuyến giáp, ≥10ng/ml khi ngừng hormon) và hoặc Anti-Tg > 100 IU/ml, mà không thấy tổn thương trên các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh.
– Đáp ứng không hoàn toàn về cấu trúc (Structural incomplete response): tổn thương tái phát tại chỗ, tại vùng hoặc tổn thương di căn tồn tại dai dẳng hoặc mới xuất hiện không xét đến xét nghiệm Tg, A-Tg.
– Đáp ứng không rõ ràng (Indeterminate response): Tg từ 0,2-<1ng/ml khi đang uống hormon tuyến giáp, Tg từ 1-<10ng/ml khi ngừng hormon tuyến giáp hoặc A-Tg > 100 IU/ml, ổn định hoặc giảm, tổn thương trên chẩn đoán hình ảnh không đặc hiệu.
2. Liệu pháp ức chế TSH:
Khi các bạn uống hormon tuyến giáp trong điều trị bệnh Ung thư tuyến giáp thể biệt hóa là các bạn đang sử dụng Levothyroxine liều cao hơn nhu cầu để ức chế sản xuất TSH của tuyến yên.
– Sự ức chế này thông qua cơ chế feedback của trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến giáp.
– Trong Ung thư tuyến giáp biệt hóa, các tế bào phát triển nhanh do sự kích thích của TSH lên thụ cảm thể, TSH được coi như là yếu tố phát triển với các tế bào u còn lại sau phẫu thuật và điều trị I-131.
– Mục đích: thay thế hoạt động của tuyến giáp đã cắt bỏ, ức chế TSH, hạn chế sự phát triển của các TB ung thư có nguồn gốc từ tuyến giáp.
– Tác dụng: giảm tỷ lệ tái phát và tăng thời gian sống thêm ở bệnh nhân Ung thư tuyến giáp biệt hoá.
* Mức độ ức chế TSH phụ thuộc: nguy cơ tái phát, đáp ứng điều trị, tuổi bệnh nhân, tình trạng bệnh lí phối hợp.
* Tác dụng không mong muốn:
+ Các triệu chứng của hội chứng cường giáp (mệt mỏi, nóng bức, sút cân, khó ngủ…)
+ Rối loạn nhịp tim: dạng nhịp nhanh
+ Loãng xương
* Mức TSH duy trì:
– <0,1 µIU/ml: Bệnh nhân nguy cơ tái phát cao và/ hoặc đáp ứng không hoàn toàn về cấu trúc
– 0,1-0,5 µIU/ml:
+ Bệnh nhân có nguy cơ tái phát cao, đáp ứng hoàn toàn hoặc đáp ứng không rõ ràng
+ Bệnh nhân có đáp ứng không hoàn toàn về sinh hóa
– 0,5-2 µIU/ml:
+ Bệnh nhân có nguy cơ tái phát thấp và trung bình, đáp ứng hoàn toàn hoặc đáp ứng không rõ ràng
+ Bệnh nhân có nguy cơ tái phát cao, đáp ứng hoàn toàn hoặc đáp ứng không rõ ràng, sau 5 năm duy trì TSH 0,1-0,5 µIU/ml, bệnh ổn định.
+ Bệnh nhân sau phẫu thuật không điều trị I-131 có xét nghiệm Tg, A-Tg thấp
– Bệnh nhân ở tình trạng cường giáp dưới lâm sàng: FT4, T3 trong giới hạn bình thường.
Các bạn nên lưu ý: Dù mức TSH như thế nào thì các chỉ số xét nghiệm khác (FT4, T3, FT3) đều nên duy trì trong giới hạn bình thường. Để xét nghiệm cho chỉ số chính xác thì các bạn không nên uống hormon tuyến giáp ngày đi khám, làm xét nghiệm vì các nghiên cứu cho thấy nếu lấy máu 2 giờ sau uống hormon thì chỉ số FT4 trong máu sẽ tăng cao, các bác sĩ sẽ khó điều chỉnh liều hormon hơn. Thêm 1 chi tiết nhỏ, chỉ số TSH sẽ ổn định 6 tuần sau khi bạn bắt đầu uống hoặc thay đổi liều hormon tuyến giáp. Vậy khi muốn có sự điều chỉnh liều thuốc cho chính bạn hãy xét nghiệm sau thời gian 6 tuần nhé.
Việc hiểu đúng về liệu pháp ức chế TSH không chỉ giúp bạn yên tâm điều trị mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống, phòng ngừa tái phát hiệu quả trong hành trình chiến đấu với ung thư tuyến giáp.
