👉 Ung thư âm hộ là một bệnh lý ác tính không phổ biến nhưng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán kịp thời. Bài viết này cung cấp cái nhìn toàn diện về bệnh để giúp chị em phụ nữ chủ động bảo vệ sức khỏe.
1. Dịch Tễ Học: Ai Có Nguy Cơ Cao?
Độ tuổi: Bệnh thường gặp nhất ở phụ nữ lớn tuổi, trên 70 tuổi. Tuy nhiên, một số phân type có thể xuất hiện ở người trẻ hơn. · Nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus): Đây là yếu tố nguy cơ chính, đặc biệt là các type HPV 16 và 18. HPV có liên quan đến khoảng 40-60% trường hợp ung thư âm hộ, đặc biệt là ở nhóm phụ nữ trẻ.
Tổn thương tiền ung thư: Tình trạng Loạn sản biểu mô âm hộ (VIN) làm tăng đáng kể nguy cơ. · Hút thuốc lá: Làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho virus HPV phát triển mạnh và gây ung thư.
Hệ miễn dịch suy yếu: Những người nhiễm HIV/AIDS hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch có nguy cơ cao hơn.
Các bệnh da mạn tính vùng âm hộ: Như Lichen xơ teo, nếu không được điều trị, có thể làm tăng nguy cơ.
2. Chẩn Đoán:
Làm Thế Nào Để Phát Hiện Bệnh? Việc chẩn đoán cần sự kết hợp của nhiều phương pháp:
· Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ vùng âm hộ để phát hiện các dấu hiệu bất thường như khối u, nốt, vết loét, hoặc vùng da đổi màu.
· Sinh thiết – “TIÊU CHUẨN VÀNG”: Đây là bước quan trọng nhất. Bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ từ tổn thương nghi ngờ và gửi đến khoa Giải phẫu bệnh. Tại đây, các bác sĩ sẽ quan sát dưới kính hiển vi để xác định xem có tế bào ung thư hay không, loại ung thư gì (phổ biến nhất là carcinoma tế bào vảy) và mức độ xâm lấn.
· Các xét nghiệm hỗ trợ: Nếu nghi ngờ ung thư xâm lấn, các xét nghiệm như chụp CT, MRI, PET-CT có thể được chỉ định để đánh giá giai đoạn bệnh và phát hiện di căn.
3. Điều Trị:
Các Phương Pháp Hiện Nay Phác đồ điều trị phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, loại tế bào ung thư, vị trí khối u và sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Chắc chắn rồi! Dưới đây là phần trình bày chi tiết về các phương pháp phẫu thuật trong điều trị ung thư âm hộ, được viết theo phong cách dễ hiểu nhưng vẫn đảm bảo tính chuyên môn.
✍️ PHẪU THUẬT UNG THƯ ÂM HỘ: CÁC PHƯƠNG PHÁP VÀ NGUYÊN TẮC: Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính cho ung thư âm hộ. Loại phẫu thuật được lựa chọn phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, kích thước và vị trí khối u, loại tế bào ung thư, và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Mục tiêu hàng đầu là loại bỏ triệt để khối u trong khi bảo tồn tối đa chức năng và thẩm mỹ của vùng âm hộ. Dưới đây là các loại phẫu thuật phổ biến, từ ít xâm lấn đến phức tạp:
👉 Phẫu Thuật Xâm Lấn Tối Thiểu (Dành cho ung thư giai đoạn rất sớm) · Cắt bỏ tổn thương rộng (Wide Local Excision):
· Mục đích: Áp dụng cho các khối u nhỏ, khu trú, giai đoạn I (kích thước ≤ 2cm). · Thực hiện: Bác sĩ sẽ cắt bỏ khối u cùng với một vùng rìa mô lành xung quanh (thường từ 1-2 cm) để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn tế bào ác tính.
· Ưu điểm: Bảo tồn tối đa cấu trúc và chức năng âm hộ. Ít ảnh hưởng đến tâm lý và sinh hoạt tình dục.
· Phẫu thuật laser: · Mục đích: Chủ yếu dùng để điều trị các tổn thương tiền ung thư (VIN – Loạn sản biểu mô âm hộ). · Thực hiện: Sử dụng chùm tia laser để phá hủy chính xác các tế bào bất thường trên bề mặt mà ít gây tổn thương đến mô lành xung quanh. · Hạn chế: Không dùng được cho ung thư đã xâm lấn sâu.
👉 Phẫu Thuật Cắt Bỏ Một Phần hoặc Toàn Bộ Âm Hộ (Dành cho ung thư xâm lấn) · Cắt bỏ nửa âm hộ (Hemivulvectomy) hoặc Cắt bỏ một phần âm hộ (Partial Vulvectomy):
· Mục đích: Áp dụng khi khối u lớn hơn nhưng vẫn còn khu trú ở một bên âm hộ. · Thực hiện: Cắt bỏ một phần (thường là một nửa) của âm hộ, bao gồm cả môi lớn, môi nhỏ và có thể cả âm vật.
· Ưu điểm: Vẫn có khả năng bảo tồn một phần chức năng.
· Cắt bỏ toàn bộ âm hộ (Radical Vulvectomy): · Mục đích: Áp dụng cho khối u lớn, xâm lấn rộng, hoặc nằm ở vị trí trung tâm. · Thực hiện: Cắt bỏ toàn bộ âm hộ, bao gồm cả môi lớn, môi nhỏ, âm vật và một phần mô mỡ dưới da. · Ảnh hưởng: Đây là phẫu thuật lớn, để lại thay đổi đáng kể về giải phẫu và có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục và tâm lý. Ngày nay, phẫu thuật này ít được thực hiện hơn so với trước đây nhờ có chẩn đoán sớm.
👉 Nạo Vét Hạch Bạch Huyết – Bước QUAN TRỌNG không thể bỏ qua: Ung thư âm hộ thường di căn đầu tiên đến các hạch bạch huyết ở vùng bẹn. Việc đánh giá hạch là rất quan trọng để xác định giai đoạn bệnh và quyết định điều trị bổ sung.
· Nạo vét hạch bẹn-đùi (Inguino-femoral Lymphadenectomy): · Mục đích: Lấy toàn bộ các hạch bạch huyết ở vùng bẹn để kiểm tra xem có tế bào ung thư di căn hay không. · Nhược điểm: Có thể gây biến chứng như phù chân (phù bạch huyết), nhiễm trùng, tụ dịch.
· Sinh thiết Hạch Cửa (Sentinel Lymph Node Biopsy) – Kỹ thuật tiên tiến: · Mục đích: Giảm thiểu biến chứng phù chân. Hạch cửa là hạch đầu tiên mà dịch bạch huyết từ khối u chảy đến. · Thực hiện: Bác sĩ tiêm một chất đánh dấu (phóng xạ hoặc xanh methylen) gần khối u. Chất này sẽ dẫn đường đến đúng “hạch cửa”. Chỉ cần lấy 1-2 hạch này ra để sinh thiết. · Ưu điểm: Nếu hạch cửa không có tế bào ung thư, có thể tránh được việc nạo vét toàn bộ hạch, giảm đáng kể nguy cơ phù chân.
👉 Phẫu Thuật Tái Tạo Sau các phẫu thuật cắt rộng, đặc biệt là cắt toàn bộ âm hộ, có thể cần đến sự hỗ trợ của phẫu thuật tạo hình. Các bác sĩ sẽ sử dụng vạt da-cơ từ vùng đùi hoặc bụng để che phủ và tái tạo lại vùng khuyết hổng, giúp cải thiện đáng kể về mặt thẩm mỹ và chất lượng sống cho bệnh nhân.
Kết luận: Việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật nào là một quyết định phức tạp, được đưa ra bởi một hội đồng đa chuyên khoa. Xu hướng hiện nay là cá thể hóa điều trị, hướng tới phẫu thuật bảo tồn tối đa kết hợp với các kỹ thuật hiện đại như sinh thiết hạch cửa để vừa đảm bảo hiệu quả điều trị triệt để, vừa nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
✍️ Xạ trị: Sử dụng tia năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư, thường dùng sau phẫu thuật để tiêu diệt tế bào sót lại hoặc khi phẫu thuật không thể can thiệp.
✍️ Hóa trị: Dùng thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư, thường áp dụng khi bệnh đã di căn xa hoặc kết hợp với xạ trị.
4. Dự Phòng: Làm Gì Để Giảm Nguy Cơ?
Tiêm vắc-xin ngừa HPV: Đây là biện pháp dự phòng hiệu quả nhất, bảo vệ chống lại các chủng HPV nguy cơ cao gây ung thư âm hộ, cổ tử cung và các bệnh khác. Nên tiêm cho cả nữ và nam giới trong độ tuổi khuyến cáo.
Khám phụ khoa định kỳ: Ít nhất mỗi năm một lần, ngay cả khi không có triệu chứng. Việc thăm khám giúp phát hiện sớm các bất thường.
Tự khám vùng kín: Chú ý đến những thay đổi về màu sắc da, xuất hiện khối u, nốt hoặc vết loét không lành.
Quan hệ tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm HPV và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
Bỏ hút thuốc lá.
Điều trị triệt để các bệnh lý nền như Lichen xơ teo.
Kết luận: Ung thư âm hộ hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm. Hãy trang bị cho mình kiến thức, chủ động thăm khám và thực hiện các biện pháp dự phòng. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường đầu tiên.
Tác giả: Ths Bs Lê Ngọc Phúc – Khoa Điều trị tổng hợp
